TOM X: Źródła do dziejów Żydów na Śląsku Cieszyńskim (1531–1848)

Źródła do dziejów Żydów na Śląsku Cieszyńskim (1531–1848) / wydał Janusz Spyra ; [projekt graficzny serii Kazimierz Gajdzica ; recenzenci Pavel Kocman, Marcin Wodziński]. – Cieszyn : Książnica Cieszyńska, 2025. – XXXVIII, 509, [67] s. : il. ; 25 cm + Reprodukcje oryginalnych dokumentów (CD ROM). – (Bibliotheca Tessinensis ; 10. Series Polonica ; 6).

„Źródła do dziejów Żydów na Śląsku Cieszyńskim (1531–1848)” (wyd. Janusz Spyra, Bibliotheca Tessinensis X, Series Polonica 6, Cieszyn 2025) to edycja blisko 200 dokumentów archiwalnych, pochodzących z zasobów instytucji w Polsce, Czechach i Austrii, uzupełniona płytą CD z cyfrowymi kopiami dokumentów. Publikacja otwiera cykl wydawnictw źródłowych realizowanych w ramach projektu „Walka, rywalizacja, koegzystencja”, którego celem jest rekonstrukcja relacji wyznaniowych w regionie o wyjątkowo złożonej strukturze konfesyjnej. Edytowane źródła dokumentują obecność Żydów na Śląsku Cieszyńskim od XVI wieku do Wiosny Ludów, ukazując ich status prawny, formy osadnictwa, relacje z władzami, udział w gospodarce oraz rozwój życia religijnego. Szczególną uwagę poświęcono rodzinie Singerów, której przywileje i działalność handlowa stanowiły fundament lokalnej obecności żydowskiej. Wśród tematów dominujących w dokumentach znalazły się m.in. tolerancja podatkowa, organizacja gmin, budowa synagog, edukacja, akulturacja oraz konflikty sądowe. Edycja została przygotowana zgodnie z zasadami transliteracji przyjętymi w serii, z zachowaniem oryginalnej pisowni i aparatem przypisów. Całość poprzedza rozbudowane wprowadzenie historyczne, a publikację uzupełniają wykazy skrótów, bibliografia, indeksy osobowy i miejscowości oraz streszczenia w językach niemieckim i czeskim. Dołączony nośnik elektroniczny zawiera cyfrowe kopie dokumentów. Tom wnosi do obiegu naukowego nieznany dotąd korpus źródeł, istotny dla badań nad historią Żydów w Europie Środkowej.